Hayır, ülkenin dağılması manasına gelen “Ulusal Boşanma“ Kongre’nin en saldırgan figürlerinden biri olan Cumhuriyetçi üye Marjorie Taylor Greene‘nin bir fantazisi üzere görülecek tipten değil, bu sefer. ABD’de hem de önemli olarak birliğin dağılması kanısı evvelki yıllardan çok daha yaygın hale gelmiş durumda.
Sağcı Greene’nin “ulusal boşanma” vaktinin geldiğini ilan ederek “Kırmızı eyaletlerle mavi eyaletlerin kendi yollarına gitmesini“, böylece Amerikan muhafazakarlarının “iğrenç kültürden” kurtulmasını istemesi toplumun büyük bir kısmından dayanak gördü, latife değil.
Cumhuriyetçi siyasetçi ayrılmanın akabinde eyaletlerin tek bir ortak orduya sahip olacağını fakat, silahlar, seçimler, LGBTQ hakları ile öbür bahislerde kendi siyasetlerini belirleyebileceğini savunuyor. Yani dağılma sonrasına ait de teklifleri var. Yeterli hazırlandığı muhakkak. Bu fikre sıcak bakanların sayısında evvelki yıllara nazaran büyük artış olduğu söyleyenler, bu nedenle “sadece Greene’nin hayali değil“ demekte haklılar. Daily Beast gazetesinden Bonnie Kristian bu teklifin sanılandan daha tanınan olduğunu söyleyenlerden. (Bkn: National Divorce Is More Popular Than You Think (thedailybeast.com))
Kanlı mı olacak kansız mı?
İki yıl evvel yapılan bir anket bu popülerliği gözler önüne seriyor. Buna nazaran Güneyli Cumhuriyetçilerin üçte ikisi, Batı Yakası Demokratlarının yüzde 47’sinin düşündüğü üzere bölgesel ayrılmayı destekleyeceklerini belirtmiş. Dağılır mı dağılmaz mı ,ayrı bahis ancak aslında eyaletler ortasında derin düşmanlıkların olduğu ABD’de dağılmanın son derece yıkıcı olabileceği de belirtiliyor. “Öfke” üzerine kurulu bir dağılmanın pek de “sakince” gerçekleşeceğini düşünmek güç. Bu nedenle kanlı olmasındansa “barışçıl bir boşanma daha istek edilebilir bir çözüm” diyenler de var.. Ancak ne tıp olursa olsun ayrılma fikrini hakikat bulmayanlar da var.
National Review’da Wilfred Reilly, Greene’in lisana getirdiği arzuyu “delicesine berbat bir fikir” olarak pahalandırıyor örneğin. “1860’larda ayrılıkla olan evvelki flörtümüz sırasında, Konfederasyon ile Birlik eyaletleri ortasında net bir coğrafik ayrım vardı. Artık o denli değil” diyor. (Bkn: National Divorce: Insanely Bad Idea | National Review)
Kırmızı eyaletlerde her vakit Demokratlara oy veren iki ya da üç büyük kentin olduğunu vurgulayan Atlanta Journal-Constitution gazetesinden Patricia Murphy, “Greene’nin memleketi Georgia’ya bakın” diyor. “Cumhuriyetçi bir valimiz var lakin Lider olarak Biden’a oy verdik, iki de Demokrat senatör seçtik” diyerek, soruyor: “Ulusal boşanma sonuçlandığında hafta sonları kimin meskeninde kalacağız?” (Bkn: https://www.ajc.com/gdpr.html)
Sağ her yerde tıpkı hakikaten. Ülkenin dağılmasını Marjorie Taylor Greene üzere sağcı/muhafazakâr bir Kongre mensubu savunmasına karşın New Hampshire Union Leader gazetesi müellifi David Harsanyi, bundan solu sorumlu tutuyor. Sol’un “gerçekten çeşitlilik içeren bir ulusu kabul etmeyi” reddetmesinin birçok ABD’linin “boşanmak“ için can atmasına neden olduğunu ileri sürüyor. Dağılmaya değil daha fazla federalizme gereksinimleri olduğunu da belirtiyor yazısında. (Bkn: David Harsanyi: We don’t need a ‘national divorce’; we need more federalism | Columnists | unionleader.com
‘Zaten bölünmedik mi?’
Bu tartışmalara The Dispatch’ten Chris Stirewalt daha farklı yaklaşıyor. “Birlikçiler de ayrılıkçılar da ne kadar feryat ederse etsinler gerçek şu ki bugün Amerikalıların birçok yaşamak istedikleri yerde, yaşamak istedikleri formda yaşıyorlar” diyerek ekliyor: “Boşanma yanlıları kendimizi ayırmamız gerektiğini söylüyor, lakin aslında bunu aslında yapmadık mı?” (bkn: Divorced From Reality – The Dispatch)
Ülkede 22 milyondan fazla insanın açlık hududunda yaşadığı biliniyor.Tüm gücüne karşın ABD hudutlarını hala gümrük duvarlarıyla koruyan bir ülke. Tek başına ölçü olmasa da tekrar de üretimdeki gerilemeye Detroit örnek verilebilir. Ülkenin otomotiv üretim merkezi Detroit artık neredeyse ”ölü bir kent” üretim açısından. Yani ülke ekonomik manada krizler yaşıyor. En son ABD’nin onaltıncı büyük bankası olduğu belirtilen Silicon Valley Bank’ın batması bu krizlerden yalnızca biri.
İçinde bulunulan ekonomik şartlar, kültürel farklılıklar ABD’yi oluşturan birliğin dağılmasını tetikleyecek münasebetler olabilir.
Marjorie Taylor Greene tahminen de olacağı biliyor.
Biliyor ki savunuyor.