Ayşenur Arslan
Suriye’de sonun başlangıcı, tarihin canlı yayın gösterisi üzereydi. Nelere şahit olduk.. Neler duyduk.. Nelere inanamadık..
İşte o birinci günlerden aklımda kalan / kalacak en değişik ekran hadisesine Ahmet Hakan imza attı. Aslında sonraki günlerin kareleri olmasa çok da üzerinde durmazdım da.. Birleşince “tevafuk” denilen kavram somutlaştı!
Şöyle: Ahmet Hakan ekranda.. Stüdyoya birkaç “bilen” davet etmişler. Suriye’yi konuşuyorlar. Derken Ahmet Hakan birden sonlanıp “tamam, tamam biliyoruz” diye bağırınıyor. Kime, niçin anlamıyoruz doğal. O da bunun farkında olduğu için açıklama gereksinimi duyuyor.
Meğer Ahmet Hakan her HTŞ dediğinde rejideki editör kulaklığına “terör örgütü” hatırlatmasında bulunuyormuş. O da buna sonlanmış. “Biliyoruz.. Kaç kez söyledik.. Her kezinde tekrar edecek miyiz!!”
Çok değil üç yahut dört gün sonra, Saray’ın eski sözcüsü, bugünün MİT Başkanı İbrahim Kalın’ı, Şam’da Colani ile “KANKA” hallerinde görünce “CNNTürk editörünün bildiğini Kalın bilmiyor olabilir mi” diye düşündüm. Kelam konusu olamaz elbette. Lakin belirli ki terör listesinin kararı kalmamış. Verdiği imaj, HTŞ’nin yakın vakit öncesinde askerlerimizi yakarak öldürengillerden olduğunu hatırlatacakmış, reaksiyona neden olacakmış, umursamıyor.
*. *. *
11 Mart 2015 günü beni terör propagandası teziyle yargılayacak ve hatta bunu layıkıyla yapabilmek için HTŞ, IŞİD, PKK ile ilişkim olup olmadığını araştıracak olan Türkiye, istihbarat teşkilatının başındaki ismi başbaşa Şam’ı tıplarken seyrediyor.
Hani sinemalarda çok sık karşınıza çıkar. İlerleyen dakikalarda size çok şey anlatacağının işaretini veren lakin o anda anlamlandıramadığınız sahnelere şahit olursunuz. Lambanın içine sıkışmış bir sinek.. Gökyüzüne süzülen bir balon.. Taşın kenarından fışkırmış bir çiçek falan.. Evvel mana veremezsiniz.. Fakat sonra.. Klişeler, simgeler sinema bitmeden iletisini veriverir!
Suriye sineması de uğraşsanız denk gelmeyecek sahnelerle o denli aktı, akıyor.
Mesela:
* *. *
Sevgili Nevşin Mengü (bu ortada çok geçmiş olsun, bir röportajı nedeniyle gözaltına alınıp bırakıldı) Şam’dan yazdığı izlenimlerde şu cümleyi kurdu: “3 gündür Suriye’deyim, kimse bana başını ört falan demedi.” Benzeri cümleyi ekranların yeni jenerasyon temsilcilerinden Kübra Par’dan da duyunca içi rahatlayanlar olmuştur herhalde!
Gerçi Nevşin İran deneyimini bilen bir gazeteci olarak, üç günde.. Üstelik Türkiye’den gelmiş bir gazeteciye zati bunun söylenemeyeceğine akıl erdirmiş olmalıydı. İran’da bayanların kamudan nasıl tasfiye edildiğini ve sonraki yıllarda nelere maruz kaldığını bilmeliydi.
Bilmiyor idiyse bile, SURİYE SİNEMASI daha birinci dakikalarda sonunu gösterdi.
Sakalını düzeltip kendi çapında şık giyinince başın değişmeyeceğini, Colani’nin bir müdahalesi ile anladık.
Beyefendi, Şam sokaklarında uzunluk gösteriyor.. Derken karşısına genç bir küme çıkıyor. Kümede yaşı olsun olsun 17-18, bir genç kız “tabii ki anında dikkatini çekiyor” ve eliyle “başını ört” diye uyarıyor. Kızcağız da şaşkınlık ve utanma tabirleriyle Allah bullak başını örtüyor.
*. *. *
Bazen dinlerin, yalnızca ve yalnızca bayanları köleleştirmek için var olduğunu düşünüyorum.
Bakmayın “cennet anaların ayağının altındadır” demelerine.. Rivayetler, Muhammed peygamberin Miraç’ta cehenneme bir göz attığını.. Ve cehennemin nüfusunun çoğunlukla bayanlardan oluştuğunu anlatır.
Bizim televaizlere bakılırsa, bayanlar ya seks kölesi olmalıdır.. Ya da dört duvar ortasında mümkünse kocasına bile görünmeden yaşamalıdır.
Ünlü ilahiyatçı Mustafa Öztürk bir kitap yazdı: “İSLAM KÜLTÜRÜNÜN YUMUŞAK KARNI KADIN” başlığını attığı kitabında bayanın tarihini anlattı.
Örnekler doğal olarak yüzlerce, hatta binlerce yıl öncesinden.
Oysa BUGÜN Afganistan’da, yanı başımızdaki İran’da ve maalesef artık Suriye’de yaşanıyor, yaşanacak.
Türkiye kuşkusuz Atatürk ve Cumhuriyet sayesinde oralarda değil.
Ancak antropolog ve (gerçek anlamda) araştırmacı gazeteci Filiz Gazi “GÖRÜNMEYEN CEMAAT MÜRİDELER” kitabında bize “çok da rahat olmayın” diyor:
“Son 20 yılda günden güne dozunu artırarak rengini muhakkak eden bayana şiddetteki yargı kararları, sübyan mekteplerinden liselere kadar okulların imam-hatipleştirilmesi, yaygın medyadaki içerik değişimi ve kamusal telaffuzda tutuculuğun baskın hale getirilip halkın tüm kesitlerinde telaffuz dışına çıkmanın zımnen yasaklanması üzere envai çeşit değişime müdahale edecek hem kurumsal hem de toplumsal pürüzler yıllar içinde fonksiyonsuz hale getirildi.”
*. *. *
Bence dönüp bir daha okuyun Filiz Gazi’nin tespitini. Diyor ki, Cumhuriyet’i, bayan haklarını ve hatta ömrünü koruyacak kurumsal (yasal vs) ve toplumsal bariyerler havaya uçuruldu. Ülkeyi dinci akla teslim etmeyecek düzeneklerimiz yok olmadıysa da zayıflatıldı.
Colani’nin onca kaosun ortasında gencecik bir kızın saçlarını fark etmiş ve müdahale etmiş olması sıradan bir olay değildir. Dinci / şeriatçı ideolojiler “önce ve hep” bayanla uğraşır.
Memleketin “kuran Müslümanlığı diye bir şey olmaz. Piri olmayanın şeytanı olur diye” tarikatlara teslim edilmesi boşuna değil.
O tarikatlardan birine mahkum edilmiş bir bayanın, yeniden Filiz Gazi’nin kitabından alıntıladığım sözleri, toplumsal dizaynın boyutlarını veriyor:
“Yıllar evvel katıldığım cemaatte şunu söylediler: Cennete kavuşmak için mürşide gereksinimin var. Lakin tam teslim olmazsan istersen 50 yıl kal, maksada ulaşamazsın. Onun için, meyyitin yıkayıcıya teslim olduğu üzere teslim olacaksın.”
*. *. *
Ekranlardaki “yüksek politika” konuşulan programlara ve Saray’ın kalemşörlerine bakınca içim bulanıyor doğrusu.
Türkiye Suriye’nin imarı için en güçlü adaymış.. Yani içerde ye ye bitiremeyen müteahhitlere yeni ve ballı bir kapı açılacakmış.
HTŞ demokrasi getirmeliymiş.. İnşallah maşallah getirmesi için Türkiye de elinden geleni gerisine koymazmış..
Peki ya Türkiye’nin demokrasi karnesi? Avrupa Parlamentosu Türkiye raportörü Amor, son gelişmeleri değerlendirdiği ziyaretinde kelamını sakınmadı: “Türkiye’de demokratik standartlara baktığımızda tam bir FELAKET olduğunu söyleyebiliriz.”
*. *. *
Erdoğan’ın demokrasiden ne anladığını biliyoruz. Sünni mezhep iş başında bulunacak. Türkiye’de kendisinin, Suriye’de de HTŞ’nin müsaade verdiği kadar basın, tabir özgürlüğü falan olacak.
Her iki ülkede de yüksek politik nutuklar atılırken fakirler daha da fakirleşecek. Bayanlar şeriatçı başların karanlık dünyalarına hapsedilecek.
Çocuklar geleceklerini kaybedecek!